Dla większości z nas przejście do nauki online – zarówno w roli nauczyciela, jak i słuchacza – było nowym, często szokującym doświadczeniem. Dzisiaj mamy już pewne doświadczenia, ale pamiętajmy, że tradycyjny system powstawał przez dziesięciolecia, jeśli nie stulecia. W nowym wciąż jesteśmy nowicjuszami i popełniamy błędy. To jest normalne i nie trzeba się tego wstydzić, tylko zidentyfikować źródło problemu i postarać się go wyeliminować. Oto trzy najczęstsze przyczyny niepowodzeń, a także kilka konkretnych wskazówek.
Znajdując się w nieznanej nam sytuacji, przez inercję staramy się działać według utartych schematów. Wielu nauczycieli próbuje w wirtualnej klasie symulować zwykłe zajęcia, tak jakby pracowali oko w oko z uczniami. Tymczasem nauczanie na odległość to nie tylko kwestia techniki, ale nowa jakość, która wymaga innych sposobów prezentacji materiału i metod angażowania słuchaczy.
Co robić?
Przeanalizuj swoją ogólną strategię pracy. Przegrupuj tematy, zaczynając od tych prostszych. Przez pierwsze kilka dni głównym zadaniem nie jest treść zajęć, ale opanowanie nowego formatu.
Na odległość trudniej jest zaprosić słuchacza do czynnej współpracy, a jemu – odpowiedzieć na zaproszenie. Wymyśl gesty oznaczające "tak" i "nie" i poproś, aby słuchacze pokazywali je w odpowiedzi na pytania zamknięte. Częściej zwracaj się do konkretnych osób – po imieniu lub bardziej formalnie, zależnie od sytuacji. Poproś, aby pisali swoje odpowiedzi na czacie. Prawie każda platforma udostępnia tę funkcję.
Zarówno dorosłym, jak i dzieciom trudno jest skupić się przed ekranem przez dłuższy czas na „gadającej głowie”. Częściej przyciągaj uwagę obrazem: wykorzystuj filmy wideo, dodawaj do swoich materiałów ilustracje i infografiki.
Jeśli chcesz, by podczas zajęć słuchacze wykonywali ćwiczenia, raczej nie pokazuj im strony z podręcznika, prosząc, by przepisali i uzupełnili to, co widzą. Wykorzystaj jedno z wielu dostępnych rozwiązań, umożliwiających wybór odpowiedzi kliknięciem lub jej wpisanie w oknie dialogowym. Słuchacze będą bardziej zmotywowani, a tobie zaoszczędzi to sprawdzania sfotografowanych zeszytów.
Słuchacze nie widzą, że przełączasz coś na komputerze lub próbujesz otworzyć jakiś program - nie milcz, komentuj swoje działania. W ten sposób utrzymasz ich uwagę.
Rób 2-3 minutowe przerwy co 15 minut. To konieczne podczas pracy przed monitorem.
W ostatnim czasie pojawiło się wiele narzędzi do pracy zdalnej. Wydaje się, że wszystkie są ciekawe i przydadzą się uczniom. Uzasadnionym pragnieniem jest wypróbowanie wszystkiego naraz. Ale przy takim podejściu szybko można się zmęczyć ilością nowych informacji, pogubić się i nie wybrać nic. Trudno będzie też słuchaczom dostroić się do nowych usług.
Co robić?
Wybierz narzędzia w oparciu o cele i zadania, które sobie wyznaczyłeś. Nie próbuj jednocześnie korzystać ze wszystkich platform i usług. Czasem wybór jest narzucony przez szkołę, dla której pracujesz, lub klienta, ale jeśli wybór pozostawiono tobie, na początek wybierz dwa narzędzia: usługę do prowadzenia wideokonferencji i platformę do zadawania zadań. Koniecznie je przetestuj, upewnij się, że rozumiesz ich funkcjonalność i możliwości szkoleniowe.
Po kilku sesjach oceń wraz ze słuchaczami, jak dobrze czujecie się z wybraną platformą. Zapytaj, czy im się ona podoba i jakie pojawiają się trudności. Nie krępuj się zmieniać narzędzi, jeśli nie pomagają Ci one w osiągnięciu Twoich celów.
Jeśli twój kurs jest jednym z kilku, jaki muszą zaliczyć twoi słuchacze w ramach curriculum (sytuacja typowa na kursach dla studentów wyższych uczelni), używaj wspólnych narzędzi z innymi wykładowcami, jeśli to możliwe. W ten sposób słuchacze nie muszą pracować z nową usługą na każdej lekcji, a w razie problemów możesz zwrócić się do swoich kolegów.
Jesteś nauczycielką lub nauczycielem z dużym doświadczeniem pedagogicznym, masz wiele doświadczeń i znasz wiele metod. Co jednak, jeśli usługa wideokonferencyjna sprawi kłopoty w trakcie zajęć albo słuchacze będą mieli gorszy dzień? W sytuacji, gdy twoje oczekiwania nie zostaną spełnione, możesz popaść we frustrację i stracić motywację.
Co robić?
Nie ma potrzeby się denerwować i martwić. Weź pod uwagę, że nauczanie na odległość jest nowym formatem dla obu stron. Nigdy nie ma pewności, że założony scenariusz się sprawdzi. Zawsze miej w zapasie alternatywny, prostszy w realizacji materiał. Pozwoli ci to zminimalizować złe wrażenie. Skup się na tym, co działa, a resztę na razie odłóż na bok.
Później znajdź czas, aby przeczytać instrukcje i podzielić się doświadczeniami z kolegami lub metodykiem – być może mają oni gotowe rozwiązanie twojego problemu.
Przygotuj się na to, że na początku mogą wystąpić trudności w motywowaniu słuchaczy. W domu są bardziej podatni na rozproszenie uwagi. Nie zapominaj o zauważaniu i chwaleniu aktywności podczas zajęć.
Kształcenie na odległość stwarza nowe wyzwania
Pamiętaj, że nie tylko ty jesteś w trudnej sytuacji. Przejście na kształcenie na odległość jest wyzwaniem dla całego systemu edukacji szkolnej i pozaszkolnej. Spokojne podejście do problemów jest pierwszym, a często wystarczającym warunkiem ich rozwiązania.
